Search
Close this search box.

Έγκλειστοι Σωφρονιστήρες

Μύθοι και Πραγματικότητες για την Χειρουργική Εξαγωγή των Φρονιμιτών

Έγκλειστοι Σωφρονιστήρες

Οι Γναθοπροσωπικοί Χειρουργοί εκτελούν πληθώρα επεμβάσεων, από τις πιο απλές ως τις πιο πολύπλοκες, στην πιο ευαίσθητη περιοχή του ανθρωπίνου σώματος. Όμως, ελάχιστες από τις επεμβάσεις αυτές καταφέρνουν να προκαλέσουν μεγαλύτερο άγχος στον ασθενή σε σχέση με μια χειρουργική εξαγωγή ενός φρονιμίτη! Το παράδοξο αυτό γεγονός το βλέπουμε καθημερινά, με τη γλώσσα του σώματος του ασθενή που πρόκειται να αφαιρέσει έναν φρονιμίτη να “φωνάζει” τον λόγο προσέλευσης του στο ιατρείο.

Στη συνείδηση του κόσμου λοιπόν, η εξαγωγή ενός φρονιμίτη έχει σχεδόν ταυτιστεί με κάποιου είδους βασανιστήριο. Υπάρχει η πεποίθηση ότι θα υποφέρεις τις πολλές ώρες που θα κάνει ο γιατρός να αφαιρέσει έναν φρονιμίτη, βιώνοντας τις βίαιες κινήσεις του για να “ξεριζωθεί” το δόντι ενώ εσύ φυσικά θα πονάς γιατί η τοπική αναισθησία δεν αρκεί. Θα γυρίσεις ταλαιπωρημένος στο σπίτι σου, όπου εκεί θα ξεκινήσει το πραγματικό μαρτύριο με ανεξέλεγκτους πόνους, τρομερό πρήξιμο, αδυναμία να φας φυσιολογικά για μέρες και γενικά θα βιώσεις μια εμπειρία που δεν θα ευχόσουν ούτε στον εχθρό σου, 

Είναι έτσι τα πράγματα? Φυσικά και όχι! Ή τουλάχιστον δεν πρέπει να είναι έτσι. Ας είμαστε ειλικρινείς. Ένας γιατρός μπορεί να μετατρέψει και την πιο απλή επέμβαση σε θρίλερ. Τόσο διεγχειρητικά, γιατί δεν έχει την απαραίτητη χειρουργική εμπειρία και είναι εντελώς αναρμόδιος για να αναλάβει μια περίπτωση -όπως συμβαίνει δυστυχώς πολλές φορές στους φρονιμίτες- όσο και μετεγχειρητικά γιατί δεν προσφέρει την απαραίτητη περιεγχειρητική φροντίδα στον ασθενή του. Οπότε όλες αυτές οι ιστορίες τρόμου που έχουν ακούσει οι ασθενείς πριν έρθουν σε εμάς δεν είναι ψέματα. Θα μπορούσαν όμως άνετα να αποφευχθούν. Δεν φταίει η φύση της επέμβασης, ιατρογενής είναι η ταλαιπωρία.

Παρακάτω θα δούμε πως μπορούμε να αποφύγουμε όλα αυτά τα φρικτά που ακούγονται και να μετατρέψουμε την χειρουργική εξαγωγή των εγκλείστων φρονιμιτών σε μια μη δυσάρεστη διαδικασία που θα συνοδευτεί από μια πολύ λογική μετεγχειρητική ταλαιπωρία.

Θα πονάω κατά τη διάρκεια της επέμβασης?

Οι εμπειρίες των ανθρώπων που πονούσαν κατά τη διάρκεια μιας εξαγωγής είναι δυστυχώς πολυάριθμες και είναι ο κύριος λόγος που ο φρονιμίτης έχει πάρει αυτή τη τρομακτική θέση στο κοινό υποσυνείδητο. Η εξήγηση είναι πολύ απλή: ο γιατρός τους δεν έκανε σωστή αναισθησία. Έχουμε ακούσει πολλές φορές το “γιατρέ, δεν με έπιανε η αναισθησία”. Δεν υπάρχουν ασθενείς που δεν τους πιάνει η αναισθησία, υπάρχουν όμως γιατροί που δεν έκαναν σωστή αναισθησία. Η σωστή τοπική αναισθησία είναι λοιπόν το πρώτο και κύριο κομμάτι του παζλ και βασικός παράγοντας ώστε η εμπειρία μιας εξαγωγής να μην γίνει δυσάρεστη. 

Οι Γναθοπροσωπικοί Χειρουργοί χειρουργούμε υπό τοπική αναισθησία πολύ πιο πολύπλοκα και δυνητικά επώδυνα περιστατικά σε σχέση με έναν φρονιμίτη, χωρίς ο ασθενής να νιώθει τον παραμικρό πόνο. Δεν γίνεται να χειρουργείς έναν ασθενή που πονάει. Τόσο απλά. Για εμάς λοιπόν η σωστή τοπική αναισθησία είναι θεμελιώδους σημασίας και βασική προϋπόθεση, τόσο για την άνεση του ασθενούς όσο και για τη δική μας άνεση. Ποτέ δεν ξεκινάμε την επέμβαση εάν δεν έχουμε εξασφαλίσει σωστό βάθος τοπικής αναισθησίας. 

Με σωστή τοπική αναισθησία, ο ασθενής θα νιώθει τις ήπιες πιέσεις κατά την εκμόχλευση του δοντιού, τις δονήσεις από τα κοπτικά σου εργαλεία και γενικά θα αντιλαμβάνεται ότι κάτι γίνεται στο στόμα του, αλλά ποτέ πόνο. Το άγχος των ασθενών είναι ότι θα υπάρξει κάποια διεγχειρητική έκπληξη και -ενώ όλα πήγαιναν καλά μέχρι κάποια στιγμή- ξαφνικά θα τιναχθούν από έναν αναπάντεχο πόνο. Δεν λειτουργεί έτσι η τοπική αναισθησία ούτε είναι μια απρόβλεπτη διαδικασία. Ευτυχώς, από την στιγμή που κάνεις σωστή αναισθησία, αυτή θα διατηρηθεί για πολύ ώρα, πολύ περισσότερη από τον χειρουργικό χρόνο. Το χειρότερο σενάριο που μπορεί να εκτυλιχθεί διεγχειρητικά είναι ο ασθενής να νιώσει κάποιο μικρό τσίμπημα. Αυτό γίνεται άμεσα αντιληπτό από τον χειρουργό, πριν ακόμα προλάβει ο ασθενής να το αναφέρει, συμπληρώνεται τοπική αναισθησία στο σημείο που έγινε αντιληπτό το τσίμπημα, και η επέμβαση συνεχίζεται χωρίς περαιτέρω απρόοπτα. Να επαναλάβουμε το αυτονόητο λοιπόν: δεν γίνεται να χειρουργείς έναν ασθενή που πονάει. 

Θα κάτσω πολλές ώρες στην χειρουργική καρέκλα?

Η χειρουργική εξαγωγή ενός τυπικού έγκλειστου φρονιμίτη, στα έμπειρα χέρια ενός σωστά εκπαιδευμένου χειρουργού, δεν διαρκεί πάνω από 15-20 λεπτά. Γι’αυτό και πολλές φορές αφαιρούμε και τους τέσσερις εγκλείστους φρονιμίτες ταυτόχρονα, σε λιγότερο από μία ώρα. Θα αναφερθούμε παρακάτω αναλυτικά γι’αυτήν την πρακτική και τα οφέλη της. Η επέμβαση είναι πολύ πιο γρήγορη απ’ότι περιμένει η πλειοψηφία των ασθενών, με τους περισσότερους να εκπλήσσονται όταν βλέπουν να ξεκινάμε την συρραφή αφού δεν αντιλήφθηκαν ότι ο φρονιμίτης έχει αφαιρεθεί ήδη από το στόμα τους. Υπάρχουν φυσικά φρονιμίτες, με εξαιρετικά δυσμενή θέση έγκλεισης, που η χειρουργική τους αφαίρεση θα διαρκέσει τον διπλάσιο χρόνο. Αυτό ευτυχώς δεν έχει άμεση επίπτωση στη διεγχειρητική ή μετεγχειρητική ταλαιπωρία του ασθενή.

Θα βιώσω βαρβαρότητα κατά τη διάρκεια της επέμβασης?

Οι φρονιμίτες δεν πρέπει να αφαιρούνται με βία, δύναμη και βάρβαρες κινήσεις. Όχι μόνο θα ταλαιπωρήσεις τον ασθενή ψυχολογικά, αλλά δεν θα καταφέρεις εντέλει να βγάλεις και το δόντι. Η επιδίωξη μας είναι να απελευθερώσουμε τον έγκλειστο φρονιμίτη ώστε εντέλει να βγει σχεδόν από μόνος του με εφαρμογή ευγενικών πιέσεων από τα εργαλεία μας. Αυτό δεν γίνεται μόνο για να νιώσει άνετα ο ασθενής, αλλά και για να προκαλέσουμε το ελάχιστο δυνατό χειρουργικό τραύμα. Γι’αυτό τις περισσότερες φορές κόβουμε τον φρονιμίτη ώστε αυτός να βγει σε δύο ή περισσότερα κομμάτια. “Αποσυναρμολογώντας” το δόντι, προκαλείς μικρότερο χειρουργικό τραύμα και η εξαγωγή των ριζών του γίνεται πολύ πιο εύκολα. Η μόνη περίπτωση που ο ασθενής θα νιώσει ότι βάζουμε λίγο παραπάνω δύναμη είναι στην εκμόχλευση των άνω φρονιμιτών. Εκεί, επειδή το οστούν της άνω γνάθου είναι μαλακό και ευπίεστο, η εφαρμογή μιας ήπιας σταθερής πίεσης έχει νόημα και το δόντι έτσι εκμοχλεύεται πολύ γρήγορα και εύκολα.

Θα υποφέρω από τους πόνους στο σπίτι μου?

Όσοι ασθενείς υποφέρουν σπίτι τους, έλαβαν φτωχή αναλγητική φροντίδα από τον γιατρό τους. Η μετεγχειρητική αναλγησία είναι θεμελιώδους σημασίας σε όλες τις χειρουργικές ειδικότητες και υπάρχουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα ώστε ο ασθενής να μην υποφέρει μετά από μια επέμβαση. Ιδίως στη δική μας ειδικότητα, όπου οι μετεγχειρητιικοί πόνοι ελέγχονται απόλυτα από τα απλά αντιφλεγμονώδη φάρμακα χωρίς την ανάγκη οπιοειδών, είναι ανεπίτρεπτο να αφήνεις τον ασθενή σου να υποφέρει. Ο πόνος μετά από την εξαγωγή ενός κάτω εγκλείστου σωφρονιστήρα (οι άνω σωφρονιστήρες δεν πονάνε) είναι χαρακτηριστικός και χρησιμοποιείται ως πειραματικό μοντέλο για την μελέτη της αποτελεσματικότητας ενός νέου αναλγητικού. Οι πόνοι αυτοί κορυφώνονται μέσα στις πρώτες 12 ώρες. Οπότε όλες οι ενέργειες μας επικεντρώνονται στο να μην επιτρέψουμε στον πόνο να κορυφωθεί μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα. Αυτό το επιτυγχάνουμε με την έναρξη της αναλγητικής φροντίδας, πριν ακόμα ο ασθενής κάτσει στην χειρουργική μας καρέκλα, με μια πρώτη δόση αντιφλεγμονώδους φαρμάκου. Πριν την έναρξη της επέμβασης γίνεται επίσης χορήγηση κορτικοστεροειδών ενδομυϊκά, τα οποία εκτός της εντυπωσιακής αποιδηματικής τους δράσης, βοηθούν στην αναλγησία με την έντονη αντιφλεγμονώδη τους δράση. Με την λήξη της επέμβασης, ενισχύουμε την αναλγησία με μια δόση παρακεταμόλης. Επίσης, ο ασθενής ξεκινά την μετεγχειρητική αναλγητική αγωγή που του συνταγογραφήθηκε πριν αποδράμει η δράση της τοπικής αναισθησίας, με την συστηματική λήψη ενός μη στεροειδούς αντιφλεγμονώδους φαρμάκου. Έτσι, όταν πια ο ασθενής ξεμουδιάσει, ο αναμενόμενος πόνος έχει ήδη αντιμετωπισθεί και σε καμία περίπτωση δεν θα υποφέρει. Στον μετεγχειρητικό πόνο ισχύει το δόγμα “strike early – strike strong”. Δεν πρέπει να επιτρέψεις στον πόνο να πάρει το πάνω χέρι. Γι’αυτό είναι εντελώς λάθος η -δυστυχώς συνηθισμένη- πρακτική να μην δίδεται καμιά προεγχειρητική αγωγή και να δίνεται η οδηγία “εάν πονέσεις, πάρε ένα depon”. Σε αυτή την περίπτωση, το depon δεν θα έχει καμία αποτελεσματικότητα αφού ο πόνος αφέθηκε ελεύθερος να κορυφωθεί και ο ασθενής δυστυχώς θα ταλαιπωρηθεί χωρίς λόγο.

Θα πρηστώ απίστευτα?

Το μετεγχειρητικό οίδημα μετά από την χειρουργική εξαγωγή ενός έγκλειστου σωφρονιστήρα είναι δεδομένο, φυσιολογικό και αναπόφευκτο. Οφείλεται στο ανασήκωμα των ούλων που είναι απαραίτητο στάδιο σε μια χειρουργική εξαγωγή. Γι’αυτό εξάλλου δεν υπάρχει καθόλου πρήξιμο σε μια απλή εξαγωγή φρονιμίτη όπου δεν επεμβαίνουμε στα μαλακά μόρια πέριξ του δοντιού. Το οίδημα αναπτύσσεται σταδιακά, κορυφώνεται στις 48 ώρες οπότε και αρχίζει η αποδρομή του η οποία γίνεται επίσης σταδιακά μέσα στις επόμενες 3-4 ημέρες. Το οίδημα, όπως και ο πόνος, πρέπει να αντιμετωπισθεί έγκαιρα και δυναμικά. Δεν υπάρχει λόγος να αφήσουμε το οίδημα να φτάσει σε εντυπωσιακά επίπεδα, ενώ έχουμε τα μέσα να το περιορίσουμε σημαντικότατα.

Έχουμε δύο πολύ αποτελεσματικά όπλα στη φαρέτρα μας για να καταπολεμήσουμε το μετεγχειρητικό οίδημα: τα κορτικοστεροειδή και την παγοθεραπεία. Η αξία των κορτικοστεροειδών στην χειρουργική του στόματος είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη εδώ και δεκαετίες. Όχι μόνο στο οίδημα, αλλά και στον πόνο όπως είδαμε ήδη, καθώς και στην λειτουργία του στόματος, όπως θα δούμε παρακάτω. Η ενδομυϊκή ή ενδοφλέβια εφάπαξ χορήγηση μιας δόσης κορτικοστεροειδών άμεσα προεγχειρητικά, μειώνει το μετεγχειρητικό οίδημα τουλάχιστον κατά 50%. Το υπόλοιπο 50% το καταπολεμά ο ίδιος ο ασθενής με την παγοθεραπεία που εφαρμόζει στην περιοχή της επέμβασης για τις επόμενες 24-36 ώρες. Έτσι εντέλει, το μετεγχειρητικό οίδημα θα είναι πολύ μικρό και δεν θα έχει καμία σχέση με το οίδημα που θα προέκυπτε εάν το αφήναμε να κορυφωθεί χωρίς καμία δική μας ενέργεια. 

Πόσες μέρες θα τρώω σούπες?

Οι περιορισμοί στο φαγητό που έχει ένας ασθενής που αφαιρεί σωφρονιστήρες είναι δύο και μόνο δύο: α. δεν πρέπει να μασήσει όσο διαρκεί η αναισθησία (για να μην δαγκωθεί καταλάθος και αυτοτραυματισθεί) και β. δεν θα φάει τίποτε ζεστό για 24 ώρες. Οποιοσδήποτε άλλος περιορισμός δεν έχει κανένα νόημα, δεν ευνοεί την επούλωση και μόνο ταλαιπωρεί τον ασθενή. Με λίγα λόγια η οδηγία που δίνουμε στους ασθενείς μας είναι να μασήσουν κανονικό φαγητό όσο γίνεται πιο γρήγορα, αφού αποδράμει η δράση της αναισθησίας. Δεν ισχυριζόμαστε ότι ο ασθενής θα μασάει χωρίς καμία ενόχληση (αν και υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις). Ξέρουμε όμως ότι η ενόχληση που θα νιώθουν από το χειρουργικό τραύμα δεν θα τους καταστήσει ανίκανους να μασήσουν. Όσο γρηγορότερα λειτουργήσουν τη γνάθο τους, τόσο ταχύτερα θα αποκατασταθεί η μάσηση τους. Υπάρχει ένας λογικός φόβος των ασθενών ότι θα κάνουν κάποια ζημιά με το φαγητό και -εάν δεν το εξηγήσει σαφώς ο γιατρός τους- η τάση τους είναι να τρώνε σούπες και κρέμες για ημέρες χωρίς να δοκιμάζουν καν να μασήσουν. Γι’αυτό εξηγούμε σαφώς στους ασθενείς μας ότι δεν πρόκειται να διαταράξουν την ανάρρωση τους με την μάσηση και τους παροτρύνουμε να λαμβάνουν κανονική δίαιτα, ενάντια στο ένστικτο τους. Και εδώ τα κορτικοστεροειδή βοηθούν ιδιαιτέρως ώστε η λειτουργία της μάσησης να αποκατασταθεί ταχύτατα και μηδενίζουν τις περιπτώσεις τρισμού, δηλαδή της αδυναμίας διάνοιξης του στόματος λόγω μυϊκού σπασμού. 

Μου είπαν ότι ο φρονιμίτης μου είναι κοντά στο νεύρο, να ανησυχώ?

Η πλειοψηφία των κάτω εγκλείστων σωφρονιστήρων που αφαιρούμε οι Γναθοπροσωπικοί Χειρουργοί έχουν κάποια σχέση με το Κάτω Φατνιακό Νεύρο (ΚΦΝ). Άλλοι απλά το ακουμπάνε και άλλοι κυριολεκτικά το αγκαλιάζουν. Όταν πρέπει να αφαιρεθεί ένας σωφρονιστήρας ο οποίος είναι σε στενή σχέση με το ΚΦΝ, ο ασθενής κάνει μια αξονική τομογραφία κωνικής δέσμης (CBCT) ώστε να διερευνηθεί η ακριβής θέση του νεύρου σε σχέση με τις ρίζες του σωφρονιστηρα. Έτσι, κατά την εξαγωγή του δοντιού, ο χειρουργός ξέρει ακριβώς τη θέση του νεύρου και εξαλείφεται ο κίνδυνος τυχαίου τραυματισμού. Για να υποστεί το νεύρο μόνιμη βλάβη, θα πρέπει να κοπεί, πράγμα καθόλου εύκολο όταν ξέρεις τι κάνεις. Στην Γναθοπροσωπική Χειρουργική υπάρχουν επεμβάσεις, όπως η οβελιαία οστεοτομία της κάτω γνάθου, όπου το ΚΦΝ υφίσταται μεγάλο χειρουργικό σοκ και παρόλα αυτά ανακτά ταχύτατα την λειτουργία του, εφόσον δεν το κόψεις. Γι’αυτο, σε κάθε περίπτωση, το κάτω φατνιακό νεύρο το σεβόμαστε αλλά δεν το φοβόμαστε.  

Σε κάποιες περιπτώσεις δεν μπορεί να αποκλεισθεί μικροτραυματισμός του νεύρου από το ίδιο το δόντι με το οποίο είναι σε άμεση επαφή. Στην σπάνια περίπτωση (~1% αυτών των περιπτώσεων) που εντέλει προκύψει υπαισθησία, αυτή είναι πάντα παρωδική και αποδράμει γρήγορα μέσα σε λίγες εβδομάδες.  Πολλές φορές λοιπόν, μετά την εξαγωγή του δοντιού, βλέπουμε μπροστά μας το νεύρο:

Παρεμπιπτόντως, στην παραπάνω περίπτωση, όπου το νεύρο θα μπορούσε κάλλιστα να μικροτραυματιστεί από το ίδιο το δόντι με το οποίο ήταν σε άμεση επαφή, η ασθενής δεν είχε ούτε παροδική υπαισθησία. Οπότε το ότι ο φρονιμίτης μας είναι σε επαφή με το ΚΦΝ δεν πρέπει να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για να τον αφαιρέσουμε. Ο Γναθοπροσωπικός Χειρουργός έχει την απαραίτητη εμπειρία ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε μόνιμη βλάβη στο νεύρο.

Μα και τους τέσσερις μαζί?

Όλοι μπορούμε να καταλάβουμε την αντίδραση ενός ασθενή, που έχει ακούσει τις φρικτές εμπειρίες που ακούγονται για τους φρονιμίτες, όταν του προτείνεις να αφαιρεθούν όλοι οι σωφρονιστήρες σε μια συνεδρία! Ας ξεκινήσουμε να δούμε τις προϋποθέσεις που εξετάζουμε στο ιατρείο μας ώστε να αποφασίσουμε να αφαιρέσουμε όλους τους φρονιμίτες μαζί. Πρώτη προϋπόθεση είναι το νεαρό της ηλικίας του ασθενούς. Δεν θα αποφασίσουμε εύκολα να αφαιρέσουμε τέσσερις εγκλείστους σωφρονιστήρες σε έναν 40χρονο ασθενή. Απεναντίας, η ταυτόχρονη εξαγωγή είναι η ενδεικνυόμενη προσέγγιση σε έναν 17χρονο ασθενή. Ο 17χρονος θα περάσει τη διαδικασία πολύ πιο εύκολα σε σχέση με τον 40χρονο, δεδομένου ότι όσο και να νιώθουμε παιδιά στα 40 μας η βιολογία έχει αντίθετη άποψη. Το επουλωτικό δυναμικό και οι βιολογικές εφεδρείες ενός νέου ανθρώπου είναι πολύ μεγαλύτερες. Δεύτερη προϋπόθεση είναι οι έγκλειστοι σωφρονιστήρες να είναι σε λογική θέση έγκλεισης, ώστε η επέμβαση να μην κρατήσει πάνω από μια ώρα. Οτιδήποτε παραπάνω από την μια ώρα, είναι κουραστικό τόσο για τον ασθενή όσο και για τον γιατρό. Εάν λοιπόν ο 17χρονος έχει τέσσερις φρονιμήτες σε εντελώς μη ευνοϊκή θέση έγκλεισης, θα προτιμήσουμε να τους αφαιρέσουμε σε ζεύγη άνω-κάτω σε δύο διαφορετικές συνεδρίες. Τρίτη βασική προϋπόθεση είναι η μορφολογία της στοματικής κοιλότητας του ασθενούς. Ένας ασθενής με “ευρύχωρο” στόμα, με καλό άνοιγμα της γνάθου, όπου ο χειρουργός θα έχει καλή ορατότητα και θα μπορεί να χειρουργήσει την -ούτως ή άλλως δυσπρόσιτη- περιοχή των φρονιμιτών με άνεση, είναι πολύ καλός υποψήφιος για την ταυτόχρονη εξαγωγή της τετράδας των φρονιμιτών. Αντίθετα, ένας ασθενής με μικρό στόμα και μικρή διάνοιξη της γνάθου είναι κακός υποψήφιος. Σε αυτό το στόμα, γίνεται δύσκολη η εξαγωγή ακόμα και ενός θεωρητικά εύκολου σωφρονιστήρα. 

Όσον αφορά την μετεγχειρητική ταλαιπωρία, είναι λίγο μεγαλύτερη και σίγουρα όχι διπλάσια από το να αφαιρέσει τους φρονιμίτες της μιας πλευράς και ακριβώς η ίδια με το να αφαιρούσε μόνο τους δύο κάτω σωφρονιστήρες. Οι επάνω φρονιμίτες συμμετέχουν κυρίως στο οίδημα αλλά απειροελάχιστα στην ταλαιπωρία του ασθενούς. Αυτή η λίγο μεγαλύτερη ταλαιπωρία, όταν μπαίνει στη ζυγαριά με τα εμφανή οφέλη (χειρουργείσαι μια φορά, παίρνεις φάρμακα μια φορά, λείπεις από τις υποχρεώσεις σου μια φορά κτλ), τότε εκείνη γέρνει σαφώς προς την ταυτόχρονη αφαίρεση.  Το θετικό feedback των ασθενών μας κάνει να είμαστε εξαιρετικά σίγουροι ότι δεν θα στείλουμε έναν άνθρωπο στο σπίτι του να υποφέρει. Εάν υπήρχε αυτή η υπόνοια, το εύκολο για εμάς θα ήταν να αφαιρούμε τους σωφρονιστήρες ακόμα και έναν έναν. 

Πόσες ημέρες θα βγω off?

Εξαρτάται. Εάν η δουλειά σας είναι βαριά χειρονακτική, θα χρειαστεί να απέχετε 4-5 ημέρες. Εάν κάνετε δουλειά γραφείου, θα ήθελα ιδανικά να λείψετε την επόμενη ημέρα για να κάνετε αναπόσπαστος την παγοθεραπεία σας. Την μεθεπόμενη, εφόσον το επιθυμείτε, πάτε στη δουλειά σας κανονικά, παρότι είναι η ημέρα που κορυφώνεται το οίδημα. Εάν δουλεύετε remote, δεν θα χρειαστεί να πάρετε off καθόλου, θα κανετε παγοθεραπεία ενώ δουλεύετε. Εάν χρειαζεται να κάνετε κάποια δημόσια παράσταση, που απαιτεί να είστε εμφανισιακά άψογος, θα αφήσετε οπωσδηποτε περιθώριο μιας βδομάδας ώστε να αποδραμει και το τελευταίο οιδημα. Εάν είσαι μαθητής, την επομένη ημερα δεν πάμε σχολείο για να κάτσουμε σπίτι να κάνουμε παγοθεραπεία, αλλά τα φρονιστήρια μας δεν τα χάνουμε. Εάν είσαι αθλητής, θα απέχεις απο τις προπονήσεις σου 5-6 ημέρες και εάν είσαι αθλητής πολεμικων τεχνών θα αποφύγεις τα χτυπήματα στην κάτω γνάθο για 3 μήνες. Εάν είστε τραγουδιστής της λυρικής, καταρχας αργήσατε τραγικά να βγάλετε τους φρονιμίτες σας και ορίστε τα αποτελέσματα. Θα χάσετε πρόβες για μια βδομάδα. Εάν πετάτε για το Λονδίνο την μεθεπομένη ημέρα, δεν υπάρχει πρόβλημα με την πτήση. Εκτός και εάν είστε ο πιλότος, οπότε θα πρέπει να καθηλωθείτε στο έδαφος για 15 ημέρες. Όπως αντιλαμβάνεστε το “πόσες ημέρες θα βγω off” είναι απολύτως εξατομικευμένο ανάλογα με τις δραστηριότητες του καθενός. Σε κάθε περίπτωση, η χειρουργική εξαγωγή ενός φρονιμίτη δικαιολογεί απολύτως αναρρωτική άδεια 4 τουλάχιστον ημέρών. Θα κάνετε μια χειρουργική επέμβαση, το δικαιούστε εφόσον το επιθυμείτε.

Καλά όλα αυτά, αλλά εμένα δεν με έχει ενοχλήσει κάποιος φρονιμίτης! Γιατί να τους βγάλω?

Το ίδιο ακριβώς θα σκεπτόταν ο οποιοσδήποτε δεν είναι σχετικός με το αντικείμενο, εάν δεν ενημερωθεί από κάποιον ειδικό. Κανένας λογικός άνθρωπος δεν ξεκινάει να χειρουργηθεί ενώ δεν έχει συμπτώματα, εάν δεν γνωρίζει σαφώς το γιατί. Γιατί λοιπόν πρέπει να αφαιρούμε τους εγκλείστους φρονιμίτες, παρότι είναι ασυμπτωματικοί? Δύο είναι οι κύριοι λόγοι: α. για να αποφύγουμε την καταστροφή του μπροστινού δοντιού, του δευτέρου γομφίου και β. για να αποφύγουμε τις παθολογικές καταστάσεις που δημιουργούνται και αναπτύσσονται συνήθως ασυμπτωματικά γύρω από τους φρονιμήτες. Επειδή μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις, εδώ ένα παράδειγμα της πρώτης περίπτωσης:

Έγκλειστος σωφρονιστήρας που απορρόφησε την ρίζα του δευτέρου γομφίου
Έγκλειστος σωφρονιστήρας που απορρόφησε την ρίζα του δευτέρου γομφίου
Μαζί με τον φρονιμίτη δυστυχώς έπρεπε να εξαχθεί και ο δεύτερος γομφίος
Μαζί με τον φρονιμίτη δυστυχώς έπρεπε να εξαχθεί και ο δεύτερος γομφίος
Ο δεύτερος γομφίος, ο οποίος χάθηκε αδίκως
Ο δεύτερος γομφίος, ο οποίος χάθηκε αδίκως

Τα παραδείγματα αυτά είναι εξαιρετικά συχνά, με τον δεύτερο γομφίο να καταλήγει στην καλύτερη περίπτωση να αποκτά ένα βαθύ σφράγισμα σε ένα πολύ κακό σημείο, σε χειρότερη περίπτωση να χρειάζεται απονεύρωση και στην χείριστη περίπτωση να πρέπει να αφαιρεθεί γιατί καταστράφηκε τόσο που δεν αποκαθίσταται. Και δυστυχώς όλα αυτά εξελίσσονται ύπουλα ενώ ο ασθενής παραμένει ασυμπτωματικός.

Όσον αφορά τις παθολογικές καταστάσεις που αναπτύσσονται γύρω από ασυμπτωματικούς εγκλείστους σωφρονιστήρες, αυτές αφορούν κυρίως σε κυστικές αλλοιώσεις. Παραδείγματα θα δείτε και στη σελίδα των Κύστεων των Γνάθων. Εδώ μία συλλογή από τέτοιες αλλοιώσεις, οι οποίες μόνο σπάνιες δεν είναι για τους Γναθοπροσωπικούς Χειρουργούς:

Κυστικές αλλοιώσεις πέριξ ασυμπτωματικών εγκλείστων σωφρονιστήων
Κυστικές αλλοιώσεις πέριξ ασυμπτωματικών εγκλείστων σωφρονιστήων

Η περίπτωση που ακολουθεί είναι χαρακτηριστική γιατί δείχνει δύο κύστεις σε δύο ασυμπτωματικούς εγκλείστους σωφρονιστήρες, σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης:

Η μεγάλη κύστη στον κλάδο της κάτω γνάθου αριστερά (κίτρινο) κάποτε ξεκίνησε ως μικρότερη κύστη όπως αυτή στη δεξιά πλευρά (κόκκινο).
Η μεγάλη κύστη στον κλάδο της κάτω γνάθου αριστερά (κίτρινο) κάποτε ξεκίνησε ως μικρότερη κύστη όπως αυτή στη δεξιά πλευρά (κόκκινο).

Δεδομένων αυτών, θα ήταν εντελώς ανεύθυνο εκ μέρους μας να συμβουλέψουμε τον ασθενή μας να αφήσει τους εγκλείστους του στη θέση τους. Τα προβλήματα στο δεύτερο γομφίο (είτε μιλάμε για τερηδονισμό είτε για απορρόφηση όπως στην παραπάνω περίπτωση) είναι σίγουρο ότι θα συμβούν σε βάθος χρόνου. Οι κύστεις δεν είναι τόσο συχνές, αλλά σίγουρα δεν είναι σπάνιες. 

Οι δικοί μου φρονιμήτες έχουν βγει όλοι κανονικά μέσα στο στόμα, χρειάζεται να τους αφαιρέσω και εγώ?

Καταρχάς συγχαρητήρια! Ανήκετε σε μια εξαιρετικά ολιγομελή ελίτ ανθρώπων των οποίων όλοι οι φρονιμίτες έχουν ανατείλει κανονικά μέσα στο στόμα. Εφόσον μπορείτε να τους βουρτσίζετε καλά και μπορείτε να κάνετε άνετα νήμα μεταξύ του φρονιμίτη και του δευτέρου γομφίου, τότε δεν υπάρχει λόγος να τους αφαιρέσετε. Εάν όμως όχι, τότε θα έχετε όφελος να τους αφαιρέσετε εγκαίρως πριν δημιουργήσουν προβλήματα, κυρίως στο δεύτερο γομφίο. Η στατιστική πάντως δεν είναι με το μέρος σας, το πιθανότερο είναι ότι κάποια στιγμή της ζωής σας θα χρειαστεί να τους αφαιρέσετε.

Dimitrios Papadakis MD DMD FEBOMFS

Επικοινωνήστε μαζί μας!

Συμπληρώστε την φόρμα και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας το συντομότερο